غربالگری سه ماهه دوم بارداری

غربالگری سه ماهه دوم بارداری

موانعی برای سقط جنین وجود دارد به طور مثال جنین سندرم داون دارد در حال حاضر طبق قوانین ایران تا پایان ماه چهارم از لحاظ شرعی و از لحاظ پزشکی تا پایان هفته هجدهم یا هجده هفته و شش روز یا نوزده هفته و صفر روز مجوز سقط برای این چنین جنین ها می توان گرفت. بهتر است غربالگری بزودتر از این زمان ها انجام بشود که اگر زمان کافی برای انجام غربالگری و انجام تست های تکمیلی را داشته باشیم و اگر تشخیص قطعی داده شد که جنین مشکل دارد از نظر قانونی بتوان مجوز سقط جنین را بگیریم تست غربالگری سه ماهه دوم بر اساس پروتکل های بیوشیمی است یعنی بر خلاف غربالگری سه ماهه اول که هم یافته های سونوگرافیک و هم یافته های بیوشیمی باهم ترکیب می شدند اما در تست غربالگری سه ماهه دوم فقط از مارکرهای بیوشیمیایی که چهار مارکر وجود دارد استفاده می شود. یکی از این مارکر ها شامل AFP که منشاء آن فقط در جنین است و از کیسه زرده دستگاه گوارش و کبد جنین است که از طریق جفت وارد دستگاه گردش خون مادر می شود و AFP در گردش خون مادر می توان اندازه گیری کرد بنابراین به هر دلیلی AFP در جنین کاهش پیدا کند معمولا جنین ورم می کند.

بهترین زمان انجام غربالگری سه ماهه دوم بارداری

بازه زمانی انجام تست ابتدای هفته چهاردهم تا انتهای هفته بیست و دوم است اما بهترین زمان انجام تست غربالگری پانزده هفته و دو روز تا هفده هفته و صفر روز است به دلیل اینکه قدرت تشخیص بیشتر از مواقعی است که می شود تست را انجام داد یعنی تستی که در هفته  پانزدهم ،شانزدهم یا هفدهم انجام می شود به مراتب حساسیت و قدرت تشخیص بالاتری دارد نسبت به تستی که در هفته بیست و دوم انجام داده می شود.

سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم

آزمایش غربالگری سه ماهه دوم شامل خون می باشد و سونوگرافی در آن وجود ندارد .اگرسن جنین درست محاسبه نشود در تفسیر تست مشکل به وجود خواهد آمد به همین دلیل تاریخ سن جنین بسیار کمک کننده است با اینکه سونوگرافی جزو تست های غربالگری سه ماهه دوم به شمار نمی رود اما کمک می کند تا بتوان تست را بهتر تفسیر کرد.

جواب آزمایش غربالگری سه ماهه دوم

جواب های غربالگری سه ماهه دوم به سه دسته تقسیم می شود :

1. جوابهای کم خطر
2. جوابهای پر خطر
3. جوابهایی با خطر بینابین

جواب های پر خطر به این معنی نیست که جنین دارای مشکل است بلکه به این معنی است که به تست های تاییدی یا تشخیصی احتیاج است که تایید بشود جنین دارای مشکل است یا خیر تا تصمیم گرفته شود بارداری ادامه داده شود یا ختم بارداری اعلام شود . در جواب های کم خطر با قدرت تشخیص 80 درصدی که تست غربالگری سه ماهه دوم دارد احتیاج به آزمایش و تایید های بیشتری نیست هرچند در قوانین کشور توصیه می شود که خانم های باردار یک سونوگرافی دقیق در هفته هجده تا بیستم انجام دهند . در تمام تست های غربالگری معیاری رعایت می شود به نام معیار مثبت کاذب که در واقع جواب ها در منطقه پرخطر است در حالی که جنین مشکلی ندارد در این صورت به این جواب مثبت کاذب گفته می شود. در هر صورت انتظار می رود از هر صد خانم بارداری که برای تست غربالگری مراجعه کند 5 تای آن ها در محدوده پر خطر باشد و وقتی برای بررسی بیشتر قرار می گیرند تقریبا از هر 33 الی 37 نفری که جواب مثبت دارند یک مورد فقط جنین مشکل داشته  دارای سندرم داون می باشد و یک مورد اختلالات کروموزومی و 31 الی 35 مورد مشکلی وجود ندارد که جزو گروه مثبت کاذب هستند .

از آنجایی که قدرت تشخیص سه ماهه دوم 80 درصد است انتظار می ورد که میانگین منفی کاذب 20 درصد باشد به طور معمول از هر 2500 جواب کم خطری که گزارش می شود یک مورد جنین دارای مشکل است .

به غیر از اختلالات سندرم داون می توان سندرم ادروارد ، سندرم پاتو ،اختلالات طناب عصبی و ریسک مسمومیت بارداری را نیز تشخیص داد بنابراین تست های غربالگری دوران بارداری فقط شامل سندرم داون نمی باشد و اختلالات دیگر را می توان تشخیص داد اما حد و مرزهای تفسیری و پیگیری خاص خود را دارند همچنین در جواب های غربالگری باید به سن و وزن مادر نیز توجه شود .