پرکاری تیروئید
در صورتی که هورمون تیروئید بیش از حد تولید شود پرکاری تیروئید ایجاد می شود. در این اختلال، غده تیروئید بیش از حد فعال می باشد که در نتیجه مقدار بیش از حد هورمون تیروئید ایجاد می شود. غده تیروئید یک عضو بدن است که در جلوی گردن قرار دارد و هورمون هایی را تولید می کند که متابولیسم بدن را کنترل می کنند (متابولیسم سوخت و ساز بدن می باشد که مواد غذایی را به انرژی تبدیل می کند) همچنین تنظیم تنفس، ضربان قلب، سیستم عصبی، وزن، دمای بدن بر عهده این عضو از بدن می باشد . هنگامی که پرکاری تیروئید رخ دهد، فرآیندهای بدن سریعتر می شوند و باعث ایجاد علائمی نظیر عصبانیت، اضطراب، ضربان قلب سریع، لرزش دست، تعریق بیش از حد، کاهش وزن و مشکلات خواب می شود.
علائم پرکاری تیروئید
- خستگی یا ضعف عضلانی
- لرزش دست
- نوسانات خلقی
- عصبی بودن
- اضطراب
- ضربان سریع قلب
- ضربان نامنظم قلب
- خشکی پوست
- اختلال خواب
- کاهش وزن
برخی افرادی که دارای گواتر هستند معمولا غده تیروئید آن ها بزرگ شده و باعث تورم در گلو می شود. این فرد علائم پرکاری تیروئید بیشتری را مشاهده می کند.
علل پرکاری تیروئید
- غده تیروئید هورمونهای تیروکسین (T4) و triiodothyronine (T3) را تشکیل می دهد که بیشترین نقش را در کل بدن ایفا می کند. اگر این غده بیش از حد T4 و T3 تولید کند، پرکاری تیروئید ایجاد می شود.
- شایعترین علت این اختلال بیماری گریوز است که نوعی بیماری خودایمنی است. در این اختلال، بدن یک آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین تولید می کند (پروتئینی تولید شده توسط بدن برای محافظت در برابر ویروس یا باکتری ها) که تحریک کننده تیروئید (TSI) است که باعث می شود این غده بیش از حد هورمون تولید کند. بیماری گریوز در به صورت ژنتیکی می باشد و بیشتر در زنان مشاهده می شود.
- برخی از افرادی که بیش از حد ید در غذاها یا مکمل ها مصرف می کنند یا داروهایی که حاوی ید (مانند آمیودارون) در ایجاد پرکاری تیروئید نقش دارند.
- برخی از زنان ممکن است در طی بارداری یا در سال اول پس از زایمان مبتلا به پرکاری تیروئید شوند.
تشخیص پرکاری تیروئید
این اختلال با بررسی علائم، معاینات فیزیکی و آزمایش خون (آزمایش تیروئید ) برای اندازه گیری سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و هورمون های تیروئید T3 و T4 تشخیص داده می شود. پزشک همچنین ممکن است برای بررسی دقیق تر از سونوگرافی یا استفاده کند تا ببینید آیا فرد ندول دارد و یا بیش از حد فعال است.
درمان پرکاری تیروئید
روش های درمانی برای پرکاری تیروئید با توجه به علت آن انجام می شود .
- دارودرمانی
این روش برای افرادی که در سنین کم تر به این اختلال مبتلا می شوند استفاده می شود . داروی ضد تیروئیدی که شامل کاربی مازول می باشد برای کاهش علائم این بیماری استفاده می شود . این دارو که به شکل قرص می باشد باید به صورت روزانه به مقدار 40 تا 45 میلی گرم مصرف شود. فرآیند درمان حدودا 6 الی18 ماه به طول می انجامد . فرد بعد از 10 روز از مصرف دارو تاثیر درمان را احساس می کند و علائم به تدریج کاهش می یابد . طبق بررسی های انجام شده درمان با این روش نیمی از افراد مبتلا به این بیماری درمان شده اند . برای بررسی روند بهبود بیمار باید هر چند هفته یکبار به پزشک متخصص مراجعه کند . پزشک با انجام آزمایش خون میزان هورمون هایTSH ، T3 ، T4 را در خون بیمار اندازه گیری می کند تا تاثیر داروها را بررسی کند . در صورتی که نتیجه ای مشاهده نشود پزشک ممکن است داروها را تغییر دهد . در برخی موارد دارو باعث ایجاد عوارض احتمالی مانند زخم در دهان و عفونت می شود که در این صورت مصرف دارو را قطع کرده و حتما با پزشک خود درمیان بگذارید .
- جراحی
در صورتی که پرکاری تیروئید با دارو درمان نشود از جراحی به روش های ذیل استفاده می شود :
- تکه برداری
در این روش بخش کوچکی از غده تیروئید که عامل این بیماری می باشد با جراحی از بدن خارج می شود .
- لویکتومی
در این روش بیش از نیمی از غده تیروئید برداشته می شود و حدود یک سانتی متر بافت تیروئید در هر طرف قرار می گیرد .
- برداشتن کامل تیروئید
در این روش تمام غده تیروئید برداشته می شود.
آمادگی برای جراحی تیروئید
قبل از جراحی تیروئید اقداماتی به شرح ذیل برای آماده سازی فرد برای عمل انجام می شود :
- معاینه فرد برای اطمینان از سلامت قلب و ریه
- در افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند نوار قلب و رادیوگرافی از قفسه سینه گرفته می شود.
- آزمایش خون برای بررسی مشکلات خونریزی فرد قبل از جراحی انجام می شود .
عوارض احتمالی جراحی پرکاری تیروئید
امکان آسیب به قسمتهای مهم و اطراف تیروئید از جمله غدد پاراتیروئید ، اعصاب حنجره ای خارجی و راجعه که نقش مهمی در بدن دارند .
- درمان با ید رادیواکتیو
برخی از خدمات آزمایشگاه دکتر مهدوی :
منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم.
با تشکر، مدیریت سایت آزمایشگاه تشخیص پزشکی دکتر مهدوی