آلرژی چیست؟

آلرژی چیست؟

آلرژی نوعی پاسخ غیر طبیعی بدن به مواد خارجی می­باشد  که به عنوان آنتی ژن شناخته می شود. آلرژی به عنوان “واکنش حساسیت بیش از حد” یا “واکنش ازدیاد حساسیت” نیز شناخته می شود

این مقاله از واژه های آلرژی و حساسیت مفرط به جای یکدیگر استفاده می کند. آلرژی به سندرم بالینی اشاره دارد در حالی که حساسیت بیش از حد یک اصطلاح توصیفی برای فرآیند ایمنی است.

آلرژی چه تفاوتی با عدم تحمل دارد؟

عدم تحمل به توانایی فرد در مدیریت انواع مختلف غذا یا نوشیدنی اشاره دارد. عدم تحمل غذایی یک آلرژی واقعی نیست، زیرا هیچ پاسخ ایمنی مشخصی وجود ندارد و علائمی که اغلب ایجاد می‌شوند فقط بر دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارند. عدم تحمل معمولاً در زمینه کمبود آنزیم‌های خاصی که اجزای غذا را تجزیه می‌کنند، دیده می‌شود. بنابراین فقدان این آنزیم ها منجر به تولید محصولات جانبی غیر طبیعی می شود که علائم عدم تحمل را ایجاد می کند.

در مقابل، یک آلرژی واقعی تمایل دارد بر سیستم های چندگانه بدن تأثیر بگذارد و نتیجه ضعیف تری داشته باشد

یک آلرژی واقعی غذایی به این معنی است که فرد باید از آن غذا برای زندگی خودداری کند یا عواقب آن را به خطر بیندازد.

عدم تحمل غذایی به این معنی است که فرد می تواند مقادیر کمی غذا را بدون عواقب آشکار بخورد در حالی که خوردن مقادیر بیشتر ممکن است منجر به گرفتگی معده، حالت تهوع یا اسهال شود.

یک مثال خوب از تفاوت بین آلرژی و عدم تحمل غذایی را می توان با مقایسه بیماری سلیاک، یک آلرژی، با عدم تحمل لاکتوز بدست آورد.

بیماران مبتلا به بیماری سلیاک به گلوتن، ماده اصلی موجود در گندم، چاودار، جو و اغلب محصولات جو دوسر، آلرژی دارند. در بیماری سلیاک، مصرف گلوتن منجر به یک پاسخ ایمنی خاص در برابر گلوتن می شود که منجر به التهاب و تخریب پوشش روده کوچک می شود. این منجر به سوء جذب ویتامین ها و مواد معدنی مهم می شود که در صورت عدم درمان می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

عدم تحمل لاکتوز به دلیل کمبود آنزیم (لاکتاز) است که لاکتوز را تجزیه می کند، نوعی قند که معمولا در محصولات لبنی یافت می شود. عدم وجود این آنزیم منجر به سطوح غیر طبیعی لاکتوز در روده می شود که منجر به احساس نفخ، اسهال، گرفتگی عضلات و حالت تهوع می شود. در حالی که ناخوشایند است، مصرف مداوم لاکتوز تهدیدی برای زندگی نیست.

واکنش حساسیت نوع I

واکنش ازدیاد حساسیت نوع 1  شناخته شده ترین نوع واکنش آلرژیک است و شامل آنافیلاکسی است. اینجاست که بدن به یک محرک یا آلرژن واکنش نشان می‌دهد، واکنشی که منجر به تورم راه‌های هوایی و اثرات قلبی عروقی و تظاهرات دیگر در سایر سیستم‌های بدن می‌شود.

آنافیلاکسی زمانی رخ می دهد که نوع خاصی از آنتی بادی، ایمونوگلوبولین E (IgE)، یک آنتی ژن خارجی را شناسایی کرده و خود را به آن متصل می کند. با اتصال مجدد به آنتی ژن، IgE  زنجیره ای از واکنش ها را فعال می کند که منجر به تولید و ترشح گسترده مواد شیمیایی از جمله هیستامین می شود.

این آنتی بادی ها در بدن به طور اختصاصی بر علیه آنتی ژنهای آلرژی زا تولید می­شوند به این صورت که هر  ماده ی آلرژی زا IgE اختصاصی یا specific IgE خود را در بدن دارا هست.

واکنش های حساسیت نوع I عبارتند از:

• آلرژی های غذایی، مانند حساسیت به بادام زمینی و صدف
• Pollen-food allergy syndrome
• واکنش به نیش زنبور
• حساسیت به پنی سیلین
• حساسیت به لاتکس
• علائم واکنش حساسیت نوع I عبارتند از:
• کهیر (توجه داشته باشید که همه موارد کهیر به دلیل واکنش ازدیاد حساسیت نیست)
• تب یونجه
• آسم
• آنژیوادم – تورم صورت؛ معمولا در اطراف چشم و دهان
• آنافیلاکسی:
• تورم راه هوایی (ادم حنجره)
• فشار خون پایین و شوک ناشی از آن
• اسهال و سایر اختلالات عملکرد اندام.

تشخیص واکنش های حساسیت نوع I

تشخیص واکنش‌های حساسیت نوع I عمدتاً بر اساس سابقه بالینی علائم و نشانه‌های معمول بیمار پس از مواجهه با یک آلرژن خاص است. آزمایش‌ها می‌توانند به تأیید تشخیص کمک کنند.

• شمارش کامل سلول­های خونی (CBC)  و مشاهده افزایش ائوزینوفیل­ها در خون
• افزایش سطح تریپاز خون در 1 تا 2 ساعت ابتدایی واکنش­ها
• سطح سرمی میزان IgE سرمی

برای شناسایی آلرژن ایجاد کننده می توان از تست رادیوآلرگوسوربنت (radioallergosorbent test: RAST) استفاده کرد. این روش آنتی بادی های IgE خاص را در برابر طیف وسیعی از آلرژن های رایج تشخیص می دهد.

RAST در حال حاضر تا حد زیادی به علت حاسیت بالای تشخیصی با سنجش فلوئوروآنزیمی (به عنوان مثال، سنجش ImmunoCAP)، که در تشخیص IgE اختصاصی آلرژن ، جایگزین شده است.

در این تست در پنل های جداگانه طیف وسیعی از آلرژن های محیطی و غذایی مورد آزمایش قرار می گیرند.

تست خراش پوستی به طور گسترده ای برای آزمایش واکنش حساسیت نوع I استفاده می شود. تعداد کمی از آلرژن های رایج یا آلرژن های خاص بیمار مستقیماً زیر پوست تلقیح می شوند. سپس واکنش پوست با ناحیه کنترل مقایسه می شود تا ببینیم آیا یک واکنش مثبت (یعنی آلرژیک) رخ می دهد یا خیر. تست پریک نباید برای آزمایش آلرژنی که باعث آنافیلاکسی شده است یا زمانی که بیماری پوستی شدید از قبل موجود نتیجه را مبهم می کند استفاده شود.

تست IgE چیست؟

آزمایش IgE یک آزمایش خون بوده که IgE در گردش خون در آن اندازه گیری می­شود. این آزمون شامل دو نوع آزمون است:

• آزمایش IgE تام – سطح کل IgE در خون.
• آزمایش برای IgE خاص – سطح IgE خاص در برابر یک آلرژن خاص.
• آزمایش IgE کل و IgE خاص را می توان به طور همزمان یا مستقل انجام داد.
• سطح IgE را می توان با استفاده از یکی از چندین روش اندازه گیری کرد. استفاده از آزمون جاذب رادیویی RAST، ELISA ، سنجش‌های ایمنی آنزیمی فلورسنت (FEIA) و ایمونواسی‌های شیمی‌تابنده (CLIA) جایگزین شده است.

کدام آلرژن های اختصاصی را می توان آزمایش کرد؟

آلرژن های خاصی که می توانند آزمایش شوند را می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد :

• آلرژن های هوا (مواد استنشاقی)
• آلرژن های داخلی – از جمله کنه های گرد و غبار خانگی، شوره حیوانات (به عنوان مثال، گربه، سگ، و سوسک)، کپک، و هاگ قارچ
• آلرژن‌های فضای باز – مانند گرده‌ها (علف‌ها، چاودار، علف‌های هرز و درختان) و هوای آلوده (دود)
• آلرژن های غذایی – از جمله شیر، تخم مرغ، بادام زمینی، آجیل درختی، گندم، سویا، ماهی کاد و صدف
• زهرها – از جمله زهر زنبور، زنبور، هورنت، مورچه
• کنه های گرد و غبار (Dermatophagoides)
• داروها – مانند پنی سیلین، آسپرین و غیره
• لاتکس
• فلزات (به ویژه نیکل، کبالت، کروم و روی)
• مواد شیمیایی خانگی
• لوازم آرایشی.

تست های IgE نیز برای آزمایش ترکیبات مختلف آلرژن ها در دسترس هستند. عبارتند از:

ترکیب مواد غذایی (یعنی سفیده تخم مرغ، شیر، ماهی کاد، گندم، بادام زمینی و سویا)

مخلوط غلات (یعنی گندم، جو دوسر، ذرت، کنجد و گندم سیاه)

مخلوط میوه (موز، گلابی، هلو و سیب)

مخلوط غذاهای دریایی (به عنوان مثال، ماهی کاد، میگو، صدف، ماهی تن، سالمون)

مخلوط چمن (یعنی علف های برمودا، چاودار، تیموتی، علفزار، جانسون و باهیا)

مخلوط درختان (به عنوان مثال، زیتون، بید، اکالیپتوس، کاج سفید، ملالوکا)

مخلوط آجیل – معمولی (یعنی بادام زمینی، فندق، آجیل برزیلی، بادام و نارگیل)

مخلوط آجیل – اضافی (یعنی گردو، بادام هندی، پسته و گردو)

مخلوط کپک (به عنوان مثال، پنی سیلیوم، آسپرژیلوس فومیگاتوس، کلادوسپوریوم، کاندیدا آلبیکنس، و آلترناریا).

تمامی این تست ها در آزمایشگاه دکتر مهدوی به صورت روزانه با پیشرفته ترین متد ها و دستگاه­های روز دنیا توسط پرسنل متخصص انجام می­شود.

درمان واکنش های حساسیت نوع I

آنافیلاکسی یک اورژانس پزشکی است که نیاز به شناسایی و درمان فوری دارد. درمان واکنش های حساسیت نوع I عبارتند از:

• آدرنالین به صورت عضلانی برای معکوس کردن تورم راه هوایی و اثرات قلبی عروقی
• گلوکوکورتیکوئیدهای سیستمیک برای کاهش واکنش التهابی در حالی که بدن آلرژن را پاک می کند
• آنتی هیستامین برای جلوگیری از عمل انتشار گسترده هیستامین
• اجتناب از مواجهه با آلرژن ها
• آنتی هیستامین ها اغلب برای کنترل علائم خفیف (مانند کهیر) کافی هستند.
• برای کنترل تب یونجه می توان از اسپری های موضعی استروئیدی بینی استفاده کرد.

حساسیت زدایی

حساسیت زدایی می تواند توسط متخصص آلرژی (متخصص ایمونولوژی و آلرژی) در محیط بیمارستان انجام شود. این فرایند شامل قرار دادن تدریجی بیمار در معرض دوزهای فزاینده آلرژن (به عنوان مثال، یک آنتی بیوتیک) برای حساسیت زدایی از پاسخ ایمنی بیمار یا ایجاد تولرانس ایمنی است.