نویسنده: حسن ویسی 
پرکاری تیروئید در نوزادان
پرکاری تیروئید ناشی از فعالیت بیش از حد غده تیروئید است و می‌تواند در هر سنی از جمله کودکان و بزرگسالان مشکلاتی را برای سایر اعضای بدن به وجود آورد. این اختلال در نوزادان و کودکان، مشابه بزرگسالان، ممکن است عوارض ناخواسته‌ای به همراه داشته باشد و زندگی روزمره آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، توجه به این بیماری در میان اطفال، به ویژه نوزادان، از اهمیت بالایی برخوردار است. آزمایشگاه دکتر مهدوی تصمیم دارد این مقاله را به والدینی که نگران این اختلال و راه‌های درمان آن برای فرزندانشان هستند، اختصاص دهد.
علت پرکاری تیروئید در نوزادان
پرکاری تیروئید در نوزادان به طور نادر مشاهده می‌شود، اما این وضعیت می‌تواند تهدیدی جدی برای زندگی نوزاد محسوب شود. این مشکل معمولاً در مادرانی که به بیماری گریوز مبتلا هستند، بروز می‌کند. بیماری گریوز یک اختلال خودایمنی است که در آن آنتی‌بادی‌هایی از غده تیروئید تولید می‌شود که قادرند به گیرنده‌های هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) متصل شوند. این اتصال موجب تولید بیش از حد TSH شده و در نتیجه به افزایش تولید هورمون تیروئید و بروز پرکاری تیروئید منجر می‌گردد. در نوزادان، اغلب این وضعیت ناشی از شرایط بارداری مادر است و معمولاً به دلیل کاهش آنتی‌بادی‌ها پس از زایمان، به صورت موقتی بروز می‌کند؛ با این حال، مدت زمان این وضعیت در نوزادان ممکن است متفاوت باشد.
این آنتی بادی قادر است در دوران بارداری از جفت عبور کند و به جنین منتقل شود، که این امر می‌تواند باعث مرگ جنین یا زایمان زودرس گردد.
علائم پرکاری تیروئید در نوزادان
در اینجا رایج‌ترین نشانه‌های پرکاری تیروئید در نوزادان ذکر شده است. لازم به ذکر است که این علائم در نوزادان ممکن است متفاوت باشند و برخی از آن‌ها ممکن است وجود داشته باشند یا همه این نشانه‌ها را نشان دهند. همچنین بروز این علائم می‌تواند از یک نوزاد به نوزاد دیگر متفاوت باشد.
- وزن کم در هنگام تولد
- داشتن سرکوچک و غیر طبیعی
- افزایش وزن نامناسب با وجود مصرف کافی کالری (پرکاری تیروئید موجب تسریع متابولیسم می‌شود، به همین دلیل نوزاد با وجود دریافت غذای کافی قادر به افزایش وزن مناسب نیست، زیرا انرژی بیشتری را می‌سوزاند)
- بزرگ شدن کبد و طحال
- گواتر
- ضربان قلب سریع که می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود
- فشار خون بالا
- عصبی بودن
- تحریک پذیری
- مشکل در خوابیدن
- چشمان بیرون زده
- استفراغ
- اسهال
- تنگی نفس که در اثر بزرگ شدن تیروئید و گواتر به وجود می‌آید
علائم پرکاری تیروئید در نوزادان
اگر نوزاد مدت زمان زیادی تحت تأثیر پرکاری تیروئید قرار گیرد، ممکن است با چالش‌های جدی مواجه شود. این چالش‌ها شامل رشد ناکافی، عقب‌ماندگی ذهنی، بسته شدن زودرس استخوان‌های جمجمه و بیش فعالی هستند که تأثیرات عمیقی بر آینده کودک خواهند گذاشت. به همین خاطر، مادران باید با دقت و هوشیاری نوزاد را زیر نظر داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ای، به پزشک مراجعه کنند.
تشخیص پرکاری تیروئید در نوزاد
هنگامی که نشانه‌هایی در کودک مشاهده شود، پزشک با انجام آزمایش تیروئید و ارزیابی میزان هورمون‌ها می‌تواند به درستی وضعیت نوزاد را تشخیص دهد.
درمان پرکاری تیروئید نوزاد چگونه است؟
نگرانی خاصی وجود ندارد؛ پزشک با تجویز دارو قادر است در مدت زمانی کوتاه، یعنی چند هفته، پرکاری را مدیریت کند. همچنین ضروری است که ضربان قلب نوزاد، که به دلیل پرکاری افزایش یافته و با سرعت بیشتری می‌تپد، مورد بررسی و درمان قرار گیرد. این وضعیت ممکن است در بین شش ماه تا یک سال اول دوباره بروز کند و مادر باید به دقت تمامی شرایط نوزاد را زیر نظر داشته باشد.
علت پرکاری تیروئید در کودکان چیست؟
پرکاری تیروئید می‌تواند به دلایل گوناگونی بروز کند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
بیماری گریوز
یکی از علل رایج تیروئید پرکار در کودکان، اختلال خودایمنی به نام بیماری گریوز است. در این حالت، آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌شوند که موجب تحریک غده تیروئید برای تولید بیشتر هورمون‌های مربوطه می‌گردند. این افزایش در سطح هورمون‌های تیروئید باعث تسریع متابولیسم بدن می‌شود و در صورتی که کودک به اندازه کافی غذا دریافت نکند، ممکن است با مشکل کم وزنی و لاغری مواجه شود.
ندول‌های پرکار تیروئید
ندول‌های فعال تیروئید می‌توانند منجر به پرکاری این غده در کودکان شوند. اگرچه بیشتر این ندول‌ها غیرسرطانی و خوش‌خیم به شمار می‌آیند، اما پزشک معمولاً با انجام یک بیوپسی سوزنی (FNA) به بررسی و تعیین ماهیت خوش‌خیم یا بدخیم آن‌ها می‌پردازد.
ندول‌های پرکار تیروئید
تیروئیدیتیس
این اختلال زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید در کودک دچار التهاب شود و در نتیجه میزان هورمون بیشتری ترشح گردد. این امر به افزایش سطح هورمون در خون کودک منجر می‌شود. علت این التهاب به‌طور دقیق مشخص نیست، اما ممکن است باعث ناراحتی در ناحیه غده تیروئید شود. با این وجود، در برخی موارد، این بیماری بدون هیچ گونه دردی بروز پیدا کرده و به‌طور طبیعی بهبود می‌یابد.
طوفان تیروئید
طوفان تیروئیدی یک وضعیت نادر و جدی است که ناشی از افزایش فعالیت غده تیروئید در کودکان می‌باشد. در صورتی که کودک به پرکاری تیروئید مبتلا باشد و درمان مناسب دریافت نکند یا درمان به طور ناگهانی متوقف گردد، امکان بروز این عارضه خطرناک وجود دارد. در این شرایط، کودک ممکن است با علائمی نظیر تب، کم‌آبی، اسهال، افزایش شدید و غیرطبیعی ضربان قلب، شوک و حتی خطر مرگ مواجه شود.
علائم پرکاری تیروئید در کودکان چیست؟
افزایش سطح هورمون‌ها در بدن کودک نیز می‌تواند به بروز نشانه‌هایی مشابه با بزرگسالان منجر شود. یکی از نخستین علائم این وضعیت، افزایش فعالیت کودک است. در این شرایط، کودک معمولاً دچار بی‌قراری می‌شود و در کلاس درس رفتارهای پر سر و صدا و نامنظم از خود نشان می‌دهد. همچنین، او در انجام تکالیف با مشکلاتی مواجه می‌شود، که این موضوع می‌تواند والدین را دچار یأس و ناامیدی کند.
- این کودکان تحریک پذیر و عصبی هستند
- زیاد گریه می‌کنند
- کم توجهی و عدم تمرکز درست
- لرزش و ترمور
- افزایش اشتها
- کاهش وزن
- بزرگ شدن غده تیروئید و گواتر
- اگزوفتالموس یا برون چشمی
- چشمک زدن و پلک زدن مکرر
- پوست قرمز و برافروخته شده
- بالافتن پلک بالایی
- تعریق زیاد
- ضعف عضلات
- ضربان قلب سریع و شدید
- فشار خون بالا
- مشکلات کم خوابی
اختلالات غدد درون ریز و بیماری تیروئید
غده تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ریز در بدن انسان به شمار می‌رود. اختلالات تیروئیدی می‌توانند نه تنها بر روی این غده تأثیر بگذارند، بلکه ممکن است سایر غدد درون‌ریز را نیز تحت‌الشعاع قرار دهند. در صورتی که پرکاری تیروئید، کم‌کاری یا بیماری‌های دیگر تیروئیدی در کودکان شناسایی شود، پزشک معمولاً اقدام به بررسی دیگر غدد درون‌ریز می‌کند. همچنین، در صورتی که مشکلاتی در سایر غدد مانند هیپوفیز و هیپوتالاموس وجود داشته باشد، پزشک نیز غده تیروئید را مورد ارزیابی قرار خواهد داد.
غدد درون ریز و بیماری تیروئید
سندروم نئوپلاسم چندین غده درون ریز و بیماری تیروئید
افراد مبتلا به تومور تیروئید ممکن است به طور نادر به یک اختلال ارثی به نام سندروم نئوپلاسم چندین غده درون‌ریز مبتلا شوند. این بدان معناست که در صورت وجود توموری در غده تیروئید، احتمال وجود تومورهایی در سایر غدد درون‌ریز نیز وجود دارد. این اختلال به عنوان یک سندروم ارثی شناخته شده و می‌تواند در سنین مختلف از جمله دوران کودکی، نوزادی یا سنین بالاتر بروز کند.
از این رو، در صورتی که دکتری به تشخیص پرکاری تیروئید ناشی از تومور در میان کودکان برسد، احتمال دارد که در پی ارزیابی وجود این بیماری به صورت ارثی نیز برآید.
نشانه‌های این اختلال شامل بالا رفتن قند خون یا هیپرگلیسمی، ترشح غیرارادی شیر (گالاکتوره)، بلوغ زودرس، سردرد، اختلالات بینایی، و نوسانات فشار خون (بالا یا پایین) می‌باشد.
عوارض بیماری تیروئید در کودکان
اختلالاتی نظیر پرکاری و کم کاری تیروئید در سنین کودکی ممکن است به روند رشد کودک لطمه وارد کند، به ویژه اگر مورد توجه و درمان قرار نگیرند. همچنین، وجود برخی بیماری‌های غیرسرطانی و غیرتهاجمی تیروئید در این سنین می‌تواند ریسک ابتلا به نوع خاصی از سرطان تیروئید را در کودکان افزایش دهد.
دیگر عوارض بیماری تیروئید در کودکان
کاهش یا توقف در رشد: در صورتی که اختلال تیروئید در دوران پیش از بلوغ درمان نگردد، ممکن است فرزند نتواند به قد مورد انتظار دست یابد و با مشکل کوتاهی قد مواجه شود.
تعویق در رشد: تأخیر در فرآیند بلوغ در دختران و پسران یکی دیگر از پیامدهای ناشی از کم‌کاری غده تیروئید به شمار می‌رود.
میگزدم: کم کاری شدید تیروئید، که معمولاً ناشی از بیماری هاشیموتو است و به طور کامل درمان نمی‌شود یا درمان آن کافی نیست، می‌تواند منجر به بروز میگزدم گردد. در این حالت، پوست فرد دچار ورم و نفخ می‌شود. میگزدم یک بیماری جدی به شمار می‌رود و علائمی نظیر خواب آلودگی، خستگی شدید و احساس نداشتن هوشیاری را به همراه دارد.
اختلالات قلبی: نارسایی قلب، آریتمی و افزایش فشار خون از جمله پیامدهای ناشی از بیماری‌های تیروئید به شمار می‌آیند.
ریسک ابتلا به سرطان تیروئید: اختلالات تیروئیدی در سنین کودکی ممکن است به بروز سرطان تیروئید منجر شوند.
عوارض ناشی از بیماری‌های تیروئید می‌تواند بسیار زیاد و خطرناک باشد، اما این بیماری معمولاً قابل درمان است و می‌توان به راحتی از بروز این عوارض جلوگیری کرد. به ویژه در حال حاضر، پیشرفت‌های علمی در زمینه درمان‌هایی نظیر ماکروویو و آر اف تیروئید، به طور مؤثری با انواع ندول‌های پرکار تیروئید مقابله می‌کند. حتی در برخی از انواع ندول‌های سرطانی، امکان درمان سرپایی در جلسات کوتاه‌تر نیز فراهم شده است. بنابراین، والدین باید با دقت وضعیت فرزندشان را زیر نظر داشته باشند و در صورت مشاهده علائم بیماری‌های تیروئید، با پزشک مشورت کرده و راهکارهای درمانی مناسب را انتخاب کنند.
آزمایش تیروئید کودکان در آزمایشگاه دکتر مهدوی
آزمایشگاه دکتر مهدوی به عنوان نخستین مرکز تخصصی در زمینه تشخیص و درمان ندول‌های تیروئید و سرطان تیروئید با استفاده از تکنیک‌های کم‌تهاجمی در تهران راه‌اندازی شده و آماده خدمت‌رسانی به هموطنان عزیز است. به کارگیری روش‌های رادیوفرکوئنسی (آر اف) و مایکروویو در درمان بیمارانی که از توده‌های پرکار تیروئید رنج می‌برند، کمک شایانی کرده و این افراد را از نیاز به جراحی نجات داده است. با این حال، باید توجه داشت که تمامی نوع توده‌ها با این روش قابل درمان نیستند و برای برخی از آن‌ها، جراحی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد این روش‌ها، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید و در صورت داشتن هرگونه سوال، از طریق بخش نظرات در همین وب‌سایت با ما در ارتباط باشید.
مطالب مرتبط:
